Benelux onderzoekt de effecten klimaatverandering voor transport

29 apr. 2016

De Europese Unie schat de schade aan de transportsector door extreme weersomstandigheden in de EU tussen 3,5 en 15 miljard EUR en deze kan door de klimaatverandering aanzienlijk stijgen. Deze cijfers werden naar voor geschoven tijdens een workshop die de Benelux organiseerde, om de effecten van klimaatverandering op het transport via de weg, het spoor en het water in de regio en de buurlanden te achterhalen.

De gevolgen van de klimaatverandering zoals de zeespiegel en de toename van extreme weersomstandigheden zoals hevige neerslag, hittegolven, periodes van droogte zal een negatieve invloed hebben voor de vervoersinfrastructuren. Ook moet rekening gehouden worden met toenemende externe schade, o.m. door ongevallen. Een vermindering van het aantal vorstdagen kan wel een beperkt positief effect hebben. Ook de mobiliteit zelf zal gevolgen van klimaatverandering ondervinden, zoals bijvoorbeeld de keuze voor een vervoermiddel of veranderingen in het toeristisch verkeer.

In de vandaag georganiseerde workshop over ‘Klimaatadaptatie in transport en mobiliteit in de Benelux en omgeving’ brachten experten uit de drie landen samen met de Europese Commissie  de effecten van klimaatverandering op het spoor-, weg-, watervervoer en de havens in beeld.

Een belangrijk onderwerp want de Benelux is één groot samenhangend logistiek platform, dat zich overigens uitstrekt tot aangrenzende gebieden in Frankrijk en Duitsland. In dit samenhangend transportsysteem is de keten zo sterk is als de zwakste schakel. Schade en onderbrekingen in het vervoerssysteem in één land hebben meestal een kettingreactie en cascade-effecten in het gehele vervoerssysteem, ook over de grenzen heen.

Voor de transportsector is de lange termijnvisie zeer belangrijk. Spoor-, binnenvaart- en weginfrastructuur worden aangelegd voor een periode van vele tientallen jaren. Voor spoorinfrastructuur wordt gerekend met perioden tot 40 jaar en de treinen zelf gaan minstens 30 jaar mee. Kanalen en vaarwegen worden ontworpen voor perioden van meer dan 100 jaar en schepen gaan meestal gemakkelijk 50 jaar mee.
Bovendien vallen latere aanpassingen van de infrastructuur vele malen duurder uit dan de eventuele meerkost van een klimaatbestendige aanleg bij het begin. Redenen genoeg om bij de investeringen ook de gevolgen van klimaatverandering in rekening te nemen.
Overigens werd er op gewezen dat vele ‘groene’ oplossingen voor de aanleg van transportinfrastructuur ook andere gunstige effecten heeft.

De klimaatveranderingen zullen ook belangrijke kosten met zich meebrengen.
Zo is er de schade aan infrastructuur door extreme weersomstandigheden. Het WEATHER-project (7e kaderprogramma van de EU) schat het huidig jaarlijkse prijskaartje voor de vervoerssector door extreme weersomstandigheden op € 3,5 miljard per jaar, waarvan 2,5 miljard door infrastructuurschade. Ter vergelijking: de kost door infrastructuurschade veroorzaakt door een orkaan als Katrina of Rita wordt geraamd op 1,1 miljard dollar. Door klimaatverandering zal deze kostprijs in de toekomst nog aanzienlijk doen stijgen.

Daarnaast moet ook de economische schade door het mogelijk uitvallen van transportsystemen in rekening worden gebracht. Ook deze kan aanzienlijk zijn. Zo was de economische schade door te lage waterschade in de Rijn in de periode 1986 tot 2004 28 miljoen Euro met een piek in 2003 van 91 miljoen Euro.

Vele sprekers wezen op de nood aan goede grensoverschrijdende samenwerking in dit verband, gelet op de onderlinge afhankelijkheid van de transportsystemen in en om de Benelux en de daaraan verbonden economische ontwikkeling. Deze samenwerking moet ertoe leiden dat de risico’s voor het goed functioneren van het samenhangend transportsysteem tot een minimum beperkt blijven.