Benelux-landen willen btw-kloof dichten

15 mrt. 2022

Tijdens een door België georganiseerde Benelux-conferentie in Brussel riepen de fysiek aanwezig bevoegde ministers en staatssecretaris van de drie landen (Voor België: Vincent Van Peteghem, voor Nederland: Marnix van Rij  en voor Luxemburg: Yuriko Backes) op om samen meer op te trekken tegen deze btw-kloof (die in elk land anders is): het verschil tussen de verwachte btw-inkomsten en wat de fiscus werkelijk heeft geïnd. Het delen van goede praktijken en kennis tussen de Benelux-landen moet leiden tot een meer doortastend en doelgericht optreden om fraude te detecteren en ervoor te zorgen dat de btw wordt betaald, zeker in een regio die sterk grensoverschrijdend en economisch verweven is.

Volgens een rapport van de Europese Commissie in 2021 liepen de Benelux-landen in 2019 een bedrag van naar schatting 7,4 miljard euro mis aan btw-inkomsten. Belastingsfraude, belastingsontduiking en -ontwijking, maar ook faillissementen of misberekeningen leiden tot deze btw-kloof.

Het verlies aan btw-inkomsten treft zwaar overheidsuitgaven voor goederen en diensten waarvan iedere burger gebruikmaakt, zoals scholen, ziekenhuizen, vervoer en infrastructuur. De ontbrekende middelen zouden ook beter kunnen aangewend kunnen worden voor de talrijke uitdagingen op economisch en gezondheidsvlak rond het herstel van de COVID-19-pandemie.

EU

Hoewel de totale btw-kloof in de EU-lidstaten blijft verkleinen sinds 2015, derfden de EU-landen alle samen in 2019 nog 134 miljard euro aan btw-inkomsten. De positieve tendens is naast nationaal optreden mede te danken aan de EU die inspanningen onderneemt om de situatie te verbeteren. Zo werd o.a. volop ingezet op de zogenaamde transactienetwerkanalyse (TNA), oorspronkelijk ontwikkeld door de Benelux-landen, waardoor nu 27 lidstaten sneller dan voorheen grensoverschrijdende fraudenetwerken kunnen signaleren en hier gerichter hun opsporing op kunnen inzetten.

De bedragen die worden misgelopen blijven echter zeer hoog, en de volledige impact van COVID-19-pandemie en de daaruit vloeiende toename van bijvoorbeeld faillissementen blijven vooralsnog onbekend. Voortgezette inspanningen blijven noodzakelijk. De Benelux-landen willen daartoe gezamenlijk een bijdrage leveren.

Samen optrekken 

Met deze conferentie steken de drie landen de koppen bij elkaar. Het delen van goede praktijken en innovatieve ideeën tussen de belastingadministraties van de Benelux-landen werkt versterkend. Ook worden nieuwe inzichten verworven met up to date analyses door de aanwezige vertegenwoordigers op de conferentie van OESO, IMF, en de Europese Commissie.

De Benelux-landen zijn  overtuigd van hun kracht dat door meer onderlinge samenwerking en kennisdeling doelgerichtere maatregelen kunnen worden genomen om een einde te maken aan btw-fraude, dat de consument treft en de welzijnssystemen ondermijnt.

In 2001 startte tussen de Benelux-landen de gezamenlijke aanpak van fiscale fraude in de meest diverse sectoren waarbij steeds meer wordt ingezet op digitale technologieën.

Vincent van Peteghem, Belgische minister van Financiën, belast met  de Coördinatie van de fraudebestrijding :

“Ik wil van deze gelegenheid gebruik maken om uiting te geven aan mijn enthousiasme en ambitie voor de komende jaren. Ik wil, samen met u, een aanzienlijke vermindering van het btw-deficit bewerkstelligen. Ik ben ervan overtuigd dat dit Colloquium een ideaal uitgangspunt is. Het Benelux-partnerschap is een ideaal platform, en wij moeten van deze gelegenheid gebruik maken om beste praktijken uit te wisselen en potentiële partnerschappen te lanceren. Ik kijk uit naar de conclusies van dit Colloquium, die wij kunnen meenemen in ons toekomstig beleid. In de eerste helft van 2024 zal België het voorzitterschap van de Europese Unie op zich nemen, en zullen wij tegelijkertijd voorzitter zijn van de Benelux-samenwerking. Het is mijn ambitie om in dit kader een vervolg-colloquium te organiseren om de resultaten van het verrichte werk te bespreken.” 

Staatssecretaris Marnix van Rij (Nederland): “Een deel van het verlies aan btw-inkomsten wordt veroorzaakt door fouten die per ongeluk worden gemaakt. In Nederland zetten we daarom nadrukkelijk in op preventie en goed contact met het bedrijfsleven om deze fouten te voorkomen. De BTW-kloof is in ons land daardoor verhoudingsgewijs laag. Toch liepen we in 2019 2,7 miljard euro aan BTW inkomsten mis. Want er zijn helaas ook fraudeurs die misbruik maken van het btw-systeem. Dit kunnen we het beste samen met de andere lidstaten van de Europese Unie aanpakken en als Benelux landen een voortrekkersrol in vervullen. Als alle lidstaten op eenzelfde efficiënte en gerichte manier de juiste gegevens verzamelen kunnen we ervoor zorgen dat ieder bedrijf netjes btw afdraagt, zonder dat hier veel data voor nodig is.” 

Yuriko Backes, de Luxemburgse minister van Financiën, voegde daaraan toe: 

"Sinds 2013 rapporteert de Europese Commissie jaarlijks over de btw-kloof, d.w.z. het verschil tussen de verwachte en de werkelijke btw-inkomsten. In 2019 bedroeg dit tekort bijvoorbeeld 134 miljard euro voor de EU als geheel. In zijn ernstigste vormen wordt btw-fraude vaak in verband gebracht met georganiseerde misdaad, witwassen van geld of sociale fraude. De Benelux heeft een geautomatiseerd gegevensanalyse-instrument ontwikkeld, Transaction Network Analysis (TNA) genaamd, dat door de Europese Commissie is overgenomen om de toepassing ervan uit te breiden van de Benelux tot de gehele EU. De eerste resultaten tonen de doeltreffendheid aan van TNA in de strijd tegen BTW-fraude, waarop wij, de Benelux-landen, trots kunnen zijn.” 

Alain de Muyser, secretaries-generaal van de Benelux Unie : 

"Een van de belangrijkste doelstellingen van de Benelux-samenwerking is het garanderen van gelijke concurrentievoorwaarden voor iedereen. Op Benelux-niveau, maar ook op Europees niveau. BTW-fraude is duidelijk een daad van oneerlijke concurrentie, die degenen straft die eerlijk zijn. Het berooft de staten ook van de nodige belastinginkomsten die bijdragen tot de dekking van nationale gezondheids-, sociale en humanitaire behoeften en tot het herstel van onze economieën, na de COVID-crisis en te midden van het Oekraïense drama. De Benelux-samenwerking heeft in het verleden haar doeltreffendheid kunnen bewijzen, door te innoveren en gemeenschappelijke mechanismen op te zetten. Met dit nieuwe initiatief kan zij opnieuw een voorloper zijn.”