Benelux

Publieke omroepen van de Benelux tonen belangstelling voor betere toegang en zichtbaarheid

17 mrt. 2025

De publieke omroepen van Nederland, België en Luxemburg overlegden over manieren om de toegang en zichtbaarheid van hun content te verbeteren in een snel veranderend medialandschap. Tijdens een eerste Benelux-ronde tafel, georganiseerd op 17 maart 2025 door de Benelux Unie in samenwerking met de publieke omroepen, bespraken vertegenwoordigers van de RTBF (CEO Jean-Paul Philippot), de VRT (CEO Frederik Delaplace), de NPO (Head of Distribution, Marc Poppenk), de BRF (CEO Alain Kniebs) en radio 100,7 (CEO Jean-Lou Siweck) verschillende mogelijkheden voor regionale samenwerking. Het doel is om het publiek een betere toegang te bieden tot hoogwaardige audio- en videoprogramma’s uit elk land en de zichtbaarheid van de publieke omroepen op digitale platforms te vergroten.

In zijn openingsspeech benadrukte Oliver Paasch, minister-president van de Duitstalige Gemeenschap van België, het belang van inclusieve samenwerking. Hij wees erop dat ook kleine taalgemeenschappen baat zouden hebben bij grensoverschrijdende toegang tot publieke media, waarmee hij de oproep voor een gezamenlijke Benelux-strategie versterkte om toegang te vergemakkelijken en beperkingen zoveel mogelijk te verminderen. Volgens hem vormt geoblocking een vorm van digitale discriminatie tegen taalminderheden, die vooral in grensregio’s merkbaar is en zou moeten worden afgeschaft.

Een regionale samenwerking voor onbeperkte toegang
“Toegang tot publieke media mag geen grenzen kennen,” verklaarde Frans Weekers, secretaris-generaal van de Benelux Unie, in zijn welkomsttoespraak. Hij pleitte voor een gezamenlijke aanpak om betrouwbare informatie en hoogwaardige content breed toegankelijk te maken. Publieke omroepen beschouwen regionale samenwerking als een manier om hun content binnen de Benelux toegankelijk te maken, door een deel van hun producties op een marktconforme manier en binnen de regelgeving omtrent rechten aan te bieden.

In dit domein bestaan al inspirerende samenwerkingen, onder andere tussen de NPO en de VRT, en tussen de BRF en Duitse publieke omroepen. Deze samenwerkingen maken de productie van gezamenlijke content mogelijk, die aan beide zijden van de grens wordt uitgezonden. Daarnaast bieden de NPO en de VRT een selectie van podcasts op hun respectieve platforms aan en de videocontent van de BRF is beschikbaar op het digitale platform Auvio van de RTBF. Publieke omroepen zien dit soort samenwerkingen als de toekomst en willen deze verder uitbreiden. Bovendien bestaat er al lange tijd een dynamische markt die de uitwisseling van content binnen de Benelux bevordert.

Prioriteit voor zichtbaarheid en vindbaarheid
De publieke omroepen pleiten ook voor regelgeving rond het principe van due prominence: een betere toegankelijkheid en zichtbaarheid van publieke content op smart-tv’s, apps en andere digitale platforms, zowel in video- als in audiovorm. Het is vanzelfsprekend dat het aanbod van door belastinggeld gefinancierde publieke media eenvoudig toegankelijk moet zijn voor de belastingbetaler. Dit onderwerp staat hoog op de agenda en maakt deel uit van verschillende nationale en regionale regeringsakkoorden.

Strijd tegen desinformatie
Daarnaast vragen de publieke omroepen om concrete acties om hun rol in de strijd tegen desinformatie en de versterking van democratische waarden te blijven vervullen. De ontwikkelingen op dit gebied zijn bijzonder zorgwekkend. Publieke media spelen hierin een cruciale rol, en een fonds ter ondersteuning van grensoverschrijdende Benelux-initiatieven tegen desinformatie zou een waardevolle stap voorwaarts zijn, volgens de CEO’s van de publieke omroepen.

Gebruik van Europese regelgeving en oproep aan regeringen
De Europese Unie heeft een reeks regels aangenomen om de toegang en zichtbaarheid van publieke media te versterken. Toch roepen de publieke omroepen wetgevers op om deze regels beter te integreren in nationale wetgeving, om samenwerking te bevorderen en het principe van due prominence effectief toe te passen.

Tijdens de afsluiting van de ronde tafel benadrukte Michel Étienne Tilemans, adjunct-secretaris-generaal van de Benelux Unie, de belangrijke rol die de Benelux Unie kan spelen. Door overleg met de lidstaten en juridische instrumenten kan de Unie de samenwerking vergemakkelijken en pilotprojecten ontwikkelen die als model kunnen dienen binnen de Europese Unie.

Onder de te verkennen pistes vallen onder andere samenwerking tussen de grote mediacentra van de landen, het delen van data zodat gebruikers met één account toegang hebben tot verschillende contentplatforms, en de gezamenlijke productie van content. Deze benadering is geïnspireerd op verschillende samenwerkingsmodellen die al in Europa bestaan.

Alain Kniebs: “Als publieke media zijn we actief in het hart van de grensregio’s in Europa – het leefgebied van onze gebruikers is eveneens grensoverschrijdend. We hechten veel belang aan samenwerkingen en uitwisselingen die deze realiteit weerspiegelen. Toch worden we nog te vaak geconfronteerd met barrières. In het verleden heeft de Benelux Unie vaak een voortrekkersrol gespeeld bij Europese oplossingen. Ze kan ook een sleutelrol spelen in de mediasector, of het nu gaat om geoblocking of de zichtbaarheid van regionale content in een digitale concurrentieomgeving.”

Jean-Lou Siweck: “Met steeds machtigere wereldwijde spelers die bepalen welke informatie beschikbaar en zichtbaar is, lopen nationale regeringen het risico onvoldoende invloed te hebben om de dominante positie van betrouwbare media, met name non-profit publieke omroepen, op digitale platforms, smart-tv’s en entertainmentdiensten te garanderen. Landen moeten hun krachten bundelen om ervoor te zorgen dat de Europese visie op de rol van media in een democratische samenleving niet wordt ondergeschikt gemaakt aan puur commerciële belangen.”

Foto’s: