In 2008 hebben de regeringen van de Benelux-landen en de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen (NRW) besloten nauwer samen te werken (gezamenlijke politieke verklaring). De uitdagingen op het vlak van veiligheid, klimaat of economische groei zijn dezelfde. De zee- en binnenhavens staan in de Europese top. De hele regio vormt een verstedelijkt en dichtbevolkt gebied met een grote dynamiek en innoverende kracht.
Tijdens de Benelux-top in Luxemburg in april 2019 zijn de regeringsleiders van de Benelux-landen en Noordrijn-Westfalen overeengekomen het bestaande partnerschap te verdiepen. Tien jaar na de eerste ondertekening hernieuwden de regeringsleiders hun politieke verklaring met als doel de samenwerking een nieuwe dynamiek te geven, zich te richten op nieuwe gebieden en de strategische samenwerking verder te ontwikkelen. Daarmee is een nieuw hoofdstuk aangevat in de samenwerking over de grenzen heen, om het gevoel van regionale solidariteit te versterken en een krachtig signaal af te geven tegen het toenemende nationalisme en populisme in Europa.
In de overtuiging dat een nog nauwere samenwerking over de grenzen heen zal bijdragen tot het vinden van gemeenschappelijke oplossingen voor concrete problemen in het dagelijks leven, willen de Benelux-landen nog beter gebruik maken van de bestaande mogelijkheden op het gebied van:
energietransitie en klimaatverandering, interne veiligheid, crisis- en rampenbeheersing, werknemersmobiliteit, opleiding, digitalisering, gezondheid, vervoer en verkeer.
NRW moet ook bijdragen tot het verkennen van nieuwe onderwerpen. Tegelijkertijd zal de samenwerking bij lopende projecten worden verdergezet.
Op het gebied van energie en klimaat is NRW in het Benelux-netwerk van energiedeskundigen vertegenwoordigd door het Noordrijn-Westfaalse agentschap Energy4Climate. Wat klimaatbescherming betreft, moet de samenwerking tussen de Benelux-landen en NRW worden verdergezet in het kader van het Benelux-klimaatplatform dat tijdens de COP25 in Madrid werd opgericht. Wat het concurrentievermogen van de industrie betreft, onderzoeken de sterk geïndustrialiseerde Benelux-landen en NRW strategieën en instrumenten om de economie in dit innovatieproces te ondersteunen. Wat waterstof betreft, worden goede praktijken uitgewisseld om een grensoverschrijdende infrastructuur te ontwikkelen.
Op het gebied van transport en logistiek is NRW al enkele jaren betrokken bij strategisch overleg. Om duurzame mobiliteit te ondersteunen, bijvoorbeeld op het gebied van grensoverschrijdende infrastructuur voor snelle fietsroutes of milieuzones, bestaan er veel gecoördineerde uitwisselingen. Binnen het MaaS-project (Mobility as a Service) worden de gezamenlijke mogelijkheden van het gebruik van digitale technologieën voor interoperabiliteit over de grenzen heen in de mobiliteitssector geëvalueerd. Het koolstofvrij maken van zwaar vervoer waarvoor een aangepaste infrastructuur nodig is, is ook een thema van samenwerking.
Ook bij de proefprojecten voor documentloze binnenvaart en slimme scheepvaart is NRW betrokken. Zij beogen de binnenvaart op kleinere schepen en waterwegen economisch levensvatbaar te maken.
Op het gebied van handel en digitalisering is NRW meer bepaald betrokken bij onderhandelingen over passende maatregelen ter bestrijding van illegaal gebruik van vuurwerk en precursoren. Wat kunstmatige intelligentie betreft, kan NRW voor bepaalde sectoren zoals vervoer en logistiek, gezondheidszorg en landbouw zijn knowhow inbrengen. Hetzelfde geldt voor de circulaire economie.
Een goede politionele samenwerking tussen de Benelux-landen en Noordrijn-Westfalen is een belangrijke voorwaarde voor de bestrijding van de reguliere en georganiseerde misdaad over de grenzen heen. Daarom is NRW al een aantal jaren concreet betrokken bij politiesamenwerking. Zo is er de gezamenlijke opleiding en de ontwikkeling van een gemeenschappelijk protocol tussen de Benelux en NRW voor meldkamers in het kader van grensoverschrijdende operaties. Ook de bestrijding van cybercriminaliteit en drugs zijn belangrijke onderwerpen van samenwerking.
Op het gebied van crisisbeheersing is NRW lid van het strategisch overleg. Ze neemt actief deel aan de structurele en operationele samenwerking tussen crisiscentra om bij incidenten, rampen of crisissen in real time informatie uit te wisselen. NRW draagt ook bij aan het inzetten van reddingsdiensten over de grenzen heen, aan risicoanalyse over de grenzen heen, of optreden bij brand en persoonlijk letsel. Ten slotte werkt NRW mee aan de uitwisseling van informatie en ervaring over onderwerpen in verband met het beheer van grote schadesituaties (stroomuitval, enz.), overstromingen en pandemieën.
Op het gebied van fraudebestrijding is NRW betrokken bij een multidisciplinaire aanpak (belastingdienst, douane en veterinaire autoriteiten) om belastingfraude in de handel in elitepaarden tegen te gaan.
Wat voedselveiligheid betreft, met inbegrip van dierengeneesmiddelen en dierenvoeding, werkt NRW (en het Duitse federale niveau) nauw samen met de Benelux-landen om de veiligheid voor de burgers te verbeteren.
Op het gebied van de jacht blijft de dreiging van de Afrikaanse varkenspest een prioriteit die een permanente uitwisseling en coördinatie van de maatregelen tussen de partners vereist.
Bij de bestrijding van luchtverontreiniging speelt de relatie tussen luchtkwaliteit en volksgezondheid een belangrijke rol. Niet alleen in stedelijke gebieden, maar ook met betrekking tot de dekken van verontreinigde lucht boven de Benelux en NRW. Vandaar de noodzaak van samenwerking over de grenzen heen.
Om de overige belemmeringen voor de totstandbrenging van een arbeidsmarkt over grenzen heen weg te nemen, moeten de partners de uitvoering van concrete maatregelen coördineren. NRW draagt hier als lid van het strategisch overleg “Arbeidsmobiliteit” al geruime tijd actief aan bij. De overdraagbaarheid en vergelijking van beroepskwalificaties, het verstrekken van vergelijkbare arbeidsmarktgegevens als basis voor de analyse van de arbeidsmarkt in de grensregio. Ten slotte moet het optimaliseren van gepersonaliseerde en digitale diensten, en informatieverstrekking aan grenspendelaars concrete resultaten opleveren.