Benelux ondersteunt Baarle in oprichting Benelux Groepering voor Territoriale Samenwerking
03 jul. 2019
Door de speciale geografische situatie zijn het Belgische Baarle-Hertog en het Nederlandse Baarle- onderling sterk verweven. Er is op het grondgebied van de beide gemeenten nauwelijks een plek te vinden waar je niet ergens dicht bij de grens bent en wat er in de ene gemeente gebeurt heeft vrijwel altijd onmiddellijk gevolgen in de andere. Samenwerken over de grens heen is in Baarle-Hertog en Baarle-Nassau een noodzaak en kent daarom een lange geschiedenis.
In 1997 vond een eerste juridische verankering van die samenwerking plaats op basis van de Benelux Overeenkomst Grensoverschrijdende Samenwerking voor territoriale autoriteiten van 1986. Dat gebeurde in de vorm van het zogenaamde Gemeenschappelijk Orgaan Baarle (GOB), een juridische structuur geschikt als eerste aanzet voor nauwere samenwerking. Binnen dat GOB realiseerden de gemeenten tal van praktische grensoverschrijdende afspraken. Een aantal daarvan kwam met ondersteuning van het Secretariaat-Generaal van de Benelux Unie tot stand zoals de Academie voor Muziek en Woord “De Noorderkempen” (met grensoverschrijdende rechtspersoonlijkheid), de gezamenlijke milieustraat en de grensoverschrijdende Bibliotheekvoorziening. En ook de nauwe samenwerking van brandweer en politie zijn gebaseerd op verdragen die in Benelux-verband zijn afgesloten.
Met de 20e verjaardag van het GOB vonden bestuurders in Baarle dat het tijd werd om hun samenwerking een tandje bij te zetten. Ook dit keer deden de gemeenten een beroep op het Secretariaat-Generaal van de Benelux om hen te begeleiden naar een daadkrachtige vorm van samenwerking, bijgestaan door de betrokken ministeries van Binnenlandse aangelegenheden, provincies en de beide verenigingen voor steden en gemeenten. Na een overzicht van de voor- en nadelen van verschillende vormen van samenwerking gingen alle gemeenteraadsleden op 25 juni in principe akkoord met het voorstel om een Benelux Groepering voor Territoriale Samenwerking (BGTS) op te richten.
De BGTS is een vorm van grensoverschrijdende samenwerking in de Benelux met rechtspersoonlijkheid die het mogelijk maakt om een aantal specifieke bevoegdheden gezamenlijk praktisch uit te voeren. De beide gemeenten beginnen daarvoor met twee onderwerpen. Zo zouden in een BGTS wat verkeer betreft, gezamenlijke beslissingen genomen kunnen worden over onder andere snelheden en eenrichtingsstraten. Het tweede onderwerp waarin nood aan nauwere samenwerking is, betreft afval en de manier waarop dat ingezameld wordt. Later kunnen daar nog meer domeinen bijkomen.
Dit Benelux-instrument voor samenwerking biedt immers van alle vormen waaruit organisaties kunnen kiezen de meeste flexibiliteit. Je kunt daarmee als samenwerkende partners deelnemen aan het rechtsverkeer, en dus personeel in dienst nemen of een bankrekening openen, terwijl je niet gehinderd wordt door verplichtingen die voor een soortgelijke Europese vorm gelden zoals voorafgaande goedkeuring of een verplichte directeur. Het lijkt voor beide gemeenten op dit moment de juiste juridische vorm om het hoofd te bieden aan de bestuurlijke uitdagingen van de komende jaren.
