Energie, Pentalateraal Energieforum
Het Pentalateral Energy Forum kan speerpunt zijn voor het koolstofvrij maken van de elektriciteitssector
25 apr. 2023
Een tweede in een serie van verbonden studies rond de energietransitie in Centraal-West Europa werd vandaag gepubliceerd. De studie kwam er op vraag van de ministers van energie van het Pentalateral Energy Forum (Penta). Het biedt inkijk in de bouwstenen die nodig zijn om een gezamenlijke lange termijnvisie te bouwen op het elektriciteitssysteem van de toekomst. Het rapport focust op de Penta regio, die België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland beslaat.
De studie vergelijkt nationale scenario’s richting koolstofneutraliteit van de verschillende Penta landen. Het onderzoekt de belangrijkste elementen en concrete stappen, ook tussentijdse, richting een klimaatneutraal energiesysteem in 2050. Dit gebeurde aan de hand van vier dimensies: stroomvraag, stroomaanbod, stabiliteit van het elektrisch systeem en onderliggende methodologieën voor de scenario analyses. Voor elk van de dimensies werd gekeken naar de meest waarschijnlijke ontwikkelingen en onzekerheden. Het resultaat daarvan leverde twaalf ‘overtuigingen’ of randvoorwaarden op om de energietransitie te faciliteren. Tot slot leverden de onderzoekers van Artelys ook een aantal voorbeelden van mogelijke acties over hoe het Pentalateral Energy Forum deze visie in de praktijk kan brengen.
Het onderzoekt leert zo dat de elektriciteitssector al sneller koolstofvrij moet zijn, best tegen 2035, en dat hernieuwbare energie – voornamelijk zon en wind – zo spoedig mogelijk uitgerold dienen te worden. Directe elektrificatie, koolfstofvrije moleculen en waterstof zijn noodzakelijke elementen van het systeem. De capaciteit van het elektriciteitsnet moet omhoog, via een gecoördineerde systeem aanpak met voldoende oog voor opslag. ‘Energiebesparing eerst’ en aandacht voor meer flexibiliteit zijn leidende principes om de druk op het systeem te verlagen. Tenslotte behoeft een geslaagde energietransitie ook een toekomstbestendig marktonwerp dat de juiste stimulansen voorziet voor investeringen in hernieuwbare energie en voor het kosten optimaal beheer ervan.
Bij de genoemde elementen kan regionale samenwerking nuttig zijn om de transitie kostenefficiënt en tijdig klaar te krijgen. De landen van het Pentalateral Energy Forum zijn goed gepositioneerd om deze veranderingen in te zetten en te versnellen, gezien hun geografie, het potentieel aan hernieuwbare energiebronnen, de bestaande infrastructuur, de hoge mate van industrialisatie, en tenslotte de combinatie met een grote vraag voor waterstof en een robuuste integratie in de Europese energiemarkten.
“Het rapport toont de weg om de elektriciteitssector koolstofvrij te maken, en daarmee de ganse economie. Onze taak als Penta landen is het om ervoor te zorgen dat onze transitieplannen bij elkaar passen om de ganse regio koolstofvrij te maken”, aldus de Minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten, die momenteel het voorzitterschap bekleedt van het Pentalateral Energy Forum. “Dit moeten we zo snel mogelijk doen, en het rapport toont dat we door samen te werken een robuuster en betaalbaarder energiesysteem kunnen bouwen.”
De betrokken landen gaan nu verder aan de slag om de bouwstenen in een gezamenlijke visie te vertalen. Onder de randvoorwaarden van economische welvaart en een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem, is het doel daarmee de energietransitie te stroomlijnen en te versnellen.
