Overstromingen: Benelux duidt het belang van grensoverschrijdend samenwerken

26 jul. 2021

De hevige regenval in onze regio blijft voor waterellende zorgen met een enorme catastrofe als gevolg boordevol menselijk leed en materiële ravage. De verwoestende overstromingen zorgden voor talrijke levensreddende interventies van hulpdiensten en noodzakelijke evacuaties van burgers, maar kon jammer genoeg niet voorkomen dat er alsnog dodelijke slachtoffers vielen. Het College van secretarissen-generaal en het voltallige personeel van het Secretariaat-Generaal van de Benelux Unie wil nogmaals zijn diep medeleven betuigen aan de getroffen families.

Water en zogenaamde flitsoverstormingen is een hoofdthema binnen het Benelux Klimaatadaptatie beleidsveld. De Benelux-landen zijn door nauw vertakte grensoverschrijdende wateren en waterhuishouding op elkaar aangewezen en zullen in de verschillende klimaatscenario´s afgestemd moeten handelen.

Vandaar dat zowel het Benelux Jaarplan 2021, maar ook de Europese Klimaatadaptatie Strategie van 2021 de lidstaten oproepen om gezamenlijk te werken aan oplossingen en op natuur gebaseerde maatregelen, zoals ontharding of het herinrichten van de waterlopen. De Benelux-regio is erg verstedelijkt en heeft maar beperkte ruimte. Dat maakt de uitdaging wellicht groter, maar urgent, zo maken de klimaatomstandigheden duidelijk. Daarom zullen ook andere sectoren betrokken moeten worden, zoals bijvoorbeeld de infrastructuur/bouwsector en de landbouw. 

Eerder dit jaar wisselden de Benelux-landen hier volop expertise en knowhow over uit en zij zullen inzetten op gezamenlijke projecten. Daarbij kan een virtuele 3D Benelux-kaart verkend worden, die de watersituatie in de regio weergeeft en het effect van de waterspiegelstijging, overstromingen of juist watertekorten verzamelt. Ook zouden richtlijnen voor het bewaken van waterkwaliteit, waterveiligheid en de bevoorradingszekerheid in een grensoverschrijdende context opgesteld kunnen worden.

In het verleden werd samengewerkt en expertise opgebouwd om bijvoorbeeld rivierbeddingen in de Maasvallei (GrensMaas) te verbreden en een aantal dijken, in overleg, op te hogen. Dit resulteerde in veiligere waterlopen.

Verder vereist de huidige situatie een permanente dialoog tussen de crisiscentra om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op nieuwe crisissituaties met een grensoverschrijdende impact door gemeenschappelijke strategieën te ontwikkelen en wederzijdse bijstand te verzekeren, zoals opgenomen in de Benelux-visie 2024. Een grensoverstijgende coördinatie op Benelux-niveau en contacten tussen de crisiscentra rond de overstromingen is een realiteit.

Benelux zal nog intenser op deze grensoverschrijdende thematiek inzetten in het licht van Klimaatadaptatie en de evolutie naar een duurzame regio. 

Rudy Huygelen, adjunct-secretaris-generaal van de Benelux “deze ongeziene natuurramp die onze drie landen zwaar getroffen heeft toont aan dat internationale samenwerking en zeker op het niveau van de sterk verweven Benelux-landen, met kleine oppervlakte maar lange grenzen cruciaal is voor de toekomst, waarbij de klimatologische omstandigheden nog zullen verslechteren. Het gaat er niet alleen om de opwarming van de aarde tegen te gaan, maar ook om ons voor te bereiden op de zeer zware gevolgen ervan voor de mensen en de natuur. “