Benelux-landen versterken grensoverschrijdende samenwerking voor een schonere lucht

23 mrt. 2022

Tijdens een Benelux-conferentie, onder Luxemburgs voorzitterschap, zetten de drie landen bijkomende stappen in hun ambitie om de gezondheid van burgers te verhogen door luchtverontreiniging te verminderen. Enerzijds wordt verkend op welke punten de Benelux-landen gezamenlijk op kunnen trekken bij de herziening van de Europese Luchtkwaliteitsrichtlijn en anderzijds bespreken experts uit de Benelux-landen en Noordrijn-Westfalen regionale initiatieven om schadelijke emissies van houtstook en mobiele machines (zoals bulldozers, tractoren, asfaltwalsers,…) tegen te gaan.   

De Luxemburgse minister van Milieu, Klimaat en Duurzame Ontwikkeling, Carole Dieschbourg, benadrukte: “Gezien de overeenkomsten tussen de Benelux-landen, kunnen onze samenwerking en creativiteit bijdragen tot de ontwikkeling van een gemeenschappelijke aanpak om luchtverontreinigende stoffen terug te dringen en de luchtkwaliteit te verbeteren.”

De Benelux-landen geven met hun conferentie concrete uitvoering aan een recent ondertekende politieke verklaring, waarmee ze hun samenwerking rond luchtkwaliteit willen versterken (link video).  De verklaring voorziet in het opstarten van grensoverschrijdende regionale initiatieven en systematisch nieuwe wetenschappelijke en technische kennis onder elkaar delen. Ook willen ze meer gezamenlijk optrekken richting de EU. Deze verklaring staat open voor andere landen en regio’s, in het bijzonder Noordrijn-Westfalen en Hauts-de-France, die overwegen deze ambities mee te onderschrijven. 

Volgens cijfers (2019) van het Europese Milieu Agentschap veroorzaakt luchtvervuiling 18.000 vroegtijdige overlijdens in de Benelux. Bovendien medeveroorzaker van een hele reeks negatieve gezondheidseffecten zoals cardiovasculaire ziektes, luchtwegeninfecties of longkanker. Daarnaast wordt ook de natuur erdoor aangetast met name door de impact van stikstof, die in de Benelux vaak boven de kritische drempels uitstijgt. 

Secretaris-generaal van de Benelux, Alain de Muyser:  “We moeten allemaal bezorgd zijn. We moeten er allemaal bij betrokken zijn. Bewustmaking, voorlichting en betrokkenheid van iedereen lijken mij vanzelfsprekend. Een gemeenschappelijk standpunt van de Benelux-landen over de EU-richtlijn over luchtkwaliteit en andere aanverwante richtlijnen lijkt ook voor de hand te liggen, iets waarnaar wij moeten streven. “ 

Gezien de drie landen sterk op elkaar lijken wat betreft stedelijke en rurale ontwikkelingen, infrastructuur, industrie, een hoge bevolkingsdichtheid en dezelfde klimatologische omstandigheden, verwachten de Benelux-landen door meer samenwerking en overleg rond schone lucht winst te kunnen boeken op vlak van gezondheid en milieu op korte- midden- en lange termijn. 

Actie op regionaal vlak 

Benelux benadrukt het belang van versterken van een brede regionale samenwerking met gezamenlijke initiatieven. Onder meer wil men inzetten op het gebruik van ‘niet voor de weg bestemde mobiele machines’ (zoals bijvoorbeeld tractoren, bulldozers, asfaltwalsers, mobiele kranen, generatoren, …) met minder schadelijke emissies of in geval van elektrische aandrijving, zonder lokale emissies. Maar ook kijken hoe ze de hinder en verontreinigende effecten van houtverbranding kunnen tegengaan. Ook andere initiatieven zijn van belang, zoals het toewerken naar een schonere binnenvaart. 

Actie op EU-vlak

Tijdens de conferentie bekeken de landen de opportuniteit om een gezamenlijk standpunt te coördineren voor nieuwe wetgeving of initiatieven op EU-vlak, meer specifiek de herziening van de EU-richtlijn luchtkwaliteit. De Europese Commissie brengt hier eind die jaar een voorstel over uit, daarbij staat de opname van nieuwe advieswaarden van de WHO centraal. Ook zal er gekeken worden hoe overschrijdingen van luchtkwaliteitsnormen minder vaak kunnen voorkomen en sneller kunnen worden hersteld. De insteek van de drie landen is daarbij vooral om deze EU-regels zo toe te passen dat de verbetering van luchtkwaliteit en volksgezondheid in de Benelux-regio het best gediend is.